He lett de grooten Poppen danzen

De Poppenspeeler Matthias Kuchta speelt ook op Plattdüütsch

Von Heike Thode-Scheel | Kieler Nachrichten 03.03.2014

Dor weer mol ‘n Schoolmeister in Seebarg. De harr dree Söhne. De weern all tosamen bannig klook un hebbt alle studeert. Twee vun siene Jungs hebbt dat denn ook wiet bröcht in ehr Leeven – blots de drütte, de weer dat swatte Schaap vun‘e Familie. De leet de Poppen danzen as he wull . . .

De is jümmers in de Welt rümtrocken mit siene handneihten Poppen un hett Märken vertellt. Riek un berühmt is he nich wurrn – de Poppenspeeler Matthias Kuchta (65) vun’t Figurentheoter „Lille Kartofler“. Aver wenn he dat Glück in de Gesichter vun de Lütten un Grooten sehn deit, denn is dat för em mehr wert as Gold un Geld. Nu hett he siene viegellienschen Poppen ook noch Plattdüütsch bipuult.

Op Hochdüütsch, op Franzöösch, op Engelsch, op Albaansch, op Russisch un ook op Italiensch hett he all mol in de wiede Welt – aver jichtenswann is se em wedder in‘ Sinn kamen, siene „Grootmodderspraak“: „Mien Grootmodder, dat weer een Plattdüütsche. Die hat mit uns Enkelkindern immer Platt geschnackt. Un de weer ook in de Speeldeel . . . Un ik wull dat wull geern maaken. Und ich sprech es auch gern. Aber ich kann das gar nicht richtig“, meent de Jung ut Sleswig-Holsteen bescheeden. Dat stimmt natürli nich – Platt snacken, dat kann he op’t Best. Dat hett he noch in’t Ohr.

Nich blots vun sien Grootmodder, ook sien Modder kunn Platt, „sehr gut sogar“. De keem ut Lübeck: „Aber mein Vater war Schulmeister. Da sprach man zuhause kein Plattdeutsch. Das war die Sprache der kleinen Leute, der Bauern“, smuustert he un plinköögt mi to. Liekers weer em dat vertruut: „Wenn wir in Dägeling (bi Itzehoe) waren, dann haben wir da immer auf den Bauernhöfen gespielt. Das war herrlich! Natürlich haben die alle Platt geschnackt.“ Un denn besinnt he sik to geern op Maandag avends, wenn sien Grootmodder dat Radio opdreihn dä. Dor geev dat jümmers dat plattdüütsche Hörspeel.

Un so leevte he denn glückli un tofreeden Johr üm Johr. Un speelte bi’t in’t hoge Öller överall op de groote wiede Welt Märken ut siene Heimat dor baven in‘ hogen Norden . . .

Mit lüchten Ogen un een Smuustern in’t Gesicht vertellt Matthias Kuchta vun siene Kinnertiet. Ook vun sien anner Grootmodder, de Papeertheoter speelt hett. Villicht hett se em jo düsse besünnere Gaav to Speelen un to vertellen mit op’n Wech geeven. Denn he is dörch un dörch een Schauspeeler. Wenn ook een liesen. Een, de keen grooten Optritt bruuken deit – un keen groot Tamtam. Een, de keen groote Bühn bruuken deit un keen Glimmer un Glitter un keen luude Musik un nix vunwegen Dunner un Blitz. Wat he mitbringen deit, dat passt in jedeen Auto rin – to’n Bispeel, as he in Malente in‘ Kinnergoorn „Rotkäppchen speelt hett: Twee Schienwerfers, twee swatte Vörhänge, söss Stangen, veer Stative, een Linnensack för een lütt Korv mit Buddel, Koken, Moos, Blomen, Handdook, Bessen un Melkschemel, een Sack för Grootmodders Betttüüch un Matratz, een Sack för Rootkäppchen un dat lütte Baby, een för de Grootmodder, een för den böösen Wulff un een för de Modder. Denn noch een ole Holtstang as Döör un een Schild. All’ns anner künnt sik de Lütten sölben utmolen un vörstellen: „Ich mach alles mit einfachen Mitteln. Da ist sonst nix. Keine Illusion, kein Effekt, kein Überangebot an Lichteffekten. Das erschlägt einen. Das finde ich grauenhaft. Bei mir ist alles sehr überschaubar.“ Mehr bruukt he ook nich. Dat Schöönste sünd sowieso sien leevensgrooten, knuddeligen, weeken Poppen. Dat is wat ganz Besünneres: „Meine Art, mit Großfiguren zu spielen, das ist schon eine Nische“, vertellt de Poppenspeeler stolt. Aver dat is nich blots de Grötte, wat dat Besünnere utmaaken deit, dat is ook dat Gesicht. Jedeen Popp hett een eegen Charakterkopp. To’n Bispill de lütt Büxenschieter dor in‘ Korv: Dat is’n Queeskopp un nich dat sööte nüüdlige Baby, dat jedeen kennen deit. Oder Rotkäppchen. De is keen beten bang. De kiekt ehrer opsternaatsch ut de Wäsch‘ un hett sik ook noch den een Fingernogel rood lackeert. Keen Wunner – Matthias Kuchta is twaars een grooten Bewunner vun de Gebröder Grimm, liekers meent he: „Ich versuch auch zu zeigen: Das Märchen hat was mit eurem eigenen Leben zu tun.“

„Tru di wat“! Dorüm geiht em dat nämli, wenn he sien lüttes Publikum mitspeelen lett, wenn de den grooten düüstern Wohld speelen mööt mit Vogelflöten un Ruscheln, mit Knistern un Knastern un mit dat Huulen vun den bösen Wulff : „Dadurch kann man die Märchen lebendig machen. Und die Kinder denken: Oh, wir können bei dem Gefährlichen mitmachen. Dann bleibt das Böse nämlich draußen“, verklaart de Poppenspeeler mit een Smuustern in’t Gesicht. Grimm pur is em to veel „Erziehungsprogramm“. He hett sein eegen Biller in‘ Kopp. Un denn kaamt dor jo ook noch de Ideen un de Biller vun de Kinner dorto. Jedeen Speel is anners bi em – liekers bruukt he natürli noch sien Textbook, he bruukt sien Regisseure, sien Översetter un vör allen Dingen de Poppenmaakerin Mechthild Nienlager. De schoostert nämli de wunnerboren Poppen för em. Mankmol neiht he se ook sölben – so as den böösen Wulff. Dat hett he all’ns in de dree Johr Lehrtiet an dat Bochumer Institut för Poppenspeel liert: Poppen buun, Regie, molen, Regie führn, danzen, neihn, Pantomime . . .

Aver dat Wichtigste, dat is wull deep in em binnen: Dat Glück, so to leeven, de Lust an’t Speelen, dat Geföhl för Kinner, de Spaaß an de Arbeit un an sien Publikum, de Fantasie, een ganzen Kopp vull Ideen un een grooten Huupen Energie. Un düt wunnerbore Smuustern in sien Gesicht . . . Un so leevte he denn glückli un tofreeden Johr üm Johr. Un speelte bi’t in’t hoge Öller överall op de groote wiede Welt Märken ut siene Heimat dor baven in‘ hogen Norden . . .

ZUM ARTIKEL